Chấp hành pháp luật trước mỗi chuyến biển

Không chỉ đơn thuần là để tránh vi phạm, việc tuân thủ các quy định còn được bà con xem như một trách nhiệm đối với nghề, với cộng đồng và với uy tín thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Đặc biệt trong bối cảnh nước ta đang nỗ lực gỡ bỏ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) liên quan đến khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Ngư dân Phạm Văn Vũ, ngụ khóm Nhà Mát, phường Hiệp Thành, chia sẻ: “Ngư dân hành nghề lưới rê như chúng tôi thì phải hiểu luật pháp và nghiêm túc thực hiện để ra khơi đúng luật, về bờ an toàn”. Không riêng gì ông Vũ, nhiều ngư dân tại đây đã hình thành thói quen cập nhật quy định mới, trang bị kiến thức pháp luật trước mỗi chuyến đi biển. Một số hộ còn chủ động đầu tư nâng cấp thiết bị định vị, thông tin liên lạc để đảm bảo an toàn và tuân thủ vùng biển được phép hoạt động.

Ngư dân Châu Phương Bình, cho biết: “Tàu thuyền giờ đều có máy định vị. Chúng tôi biết rõ khu vực nào được phép đánh bắt, khu nào không. Trên loa biên phòng hay báo đài cũng nhắc nhở liên tục. Quan trọng là mình phải ý thức và thực hiện cho nghiêm”. Trong quá trình chuyển biến nhận thức ấy, lực lượng Biên phòng giữ vai trò nòng cốt. Với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng tàu, gặp từng chủ phương tiện”, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Nhà Mát đã triển khai đồng bộ nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tập trung vào các nội dung liên quan đến Luật Thủy sản, Luật Biển Việt Nam, Luật Biên giới quốc gia và các nghị quyết, chỉ thị liên quan đến chống khai thác IUU.

Trung tá Hoàng Văn Dũng, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Nhà Mát thông tin: “Ngư dân khi vươn khơi cần tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật. Đặc biệt, cần nắm rõ nội dung Điều 60 của Luật Thủy sản, trong đó quy định cụ thể 14 nhóm hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến khai thác bất hợp pháp, như: Không có giấy phép khai thác, đánh bắt trong vùng cấm, xâm phạm vùng biển nước ngoài, không ghi nhật ký khai thác, không lắp thiết bị giám sát hành trình hoặc cố tình tắt thiết bị khi đang hoạt động”. Hiện tại, Đồn Biên phòng Nhà Mát đang quản lý tuyến bờ biển dài 12,5 km với 312 phương tiện đánh bắt, trong đó có trên 210 tàu cá có chiều dài trên 15m, thuộc diện bắt buộc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Để quản lý hiệu quả, đơn vị đã chủ động phân loại nhóm phương tiện, khoanh vùng các chủ tàu có nguy cơ vi phạm để tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, giám sát. “Chúng tôi xác định công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho bà con là nhiệm vụ then chốt. Vì vậy, ngoài các buổi tuyên truyền trực tiếp, chúng tôi còn sử dụng hệ thống loa phát thanh tại Trạm kiểm soát biên phòng, phát tờ rơi để bà con dễ tiếp cận. Các hành vi như không ghi đầy đủ nhật ký khai thác thủy hải sản, tắt thiết bị giám sát khi đang khai thác… đều được cảnh báo rõ ràng và thường xuyên nhắc nhở”, Trung tá Hoàng Văn Dũng thông tin thêm.

Bên cạnh việc tuân thủ pháp luật, việc hình thành thói quen ghi chép nhật ký khai thác, minh bạch nguồn gốc xuất xứ thủy sản cũng đang dần trở thành nền nếp trong cộng đồng ngư dân. Nhiều hộ đánh bắt chủ động phối hợp với lực lượng chức năng để cập nhật dữ liệu khai thác, chấp hành nghiêm quy định về báo cáo hoạt động, tạo điều kiện thuận lợi trong truy xuất nguồn gốc thủy sản, một yêu cầu bắt buộc trong xuất khẩu hiện nay. Đặc biệt, dù các tàu cá dưới 15m chưa thuộc diện bắt buộc lắp VMS, song Đồn Biên phòng Nhà Mát vẫn tích cực tuyên truyền, hướng dẫn để bà con sẵn sàng chủ động thích ứng nếu chính sách thay đổi trong thời gian tới. Việc nâng cao nhận thức và xây dựng thói quen hành nghề đúng luật không chỉ giúp ngư dân tránh được các rủi ro pháp lý, mà còn góp phần khẳng định trách nhiệm của cộng đồng ngư dân với nghề, với môi trường biển và với cam kết quốc tế của Việt Nam về phát triển nghề cá bền vững.

Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, ngành thủy sản Việt Nam nói chung và tỉnh Cà Mau nói riêng đang đứng trước những yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế. Do đó, việc từng bước xây dựng nghề cá hiện đại, có trách nhiệm, tuân thủ pháp luật không chỉ là nhu cầu nội tại mà còn là yêu cầu cấp thiết để giữ vững thị phần, nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển bền vững. Những việc làm cụ thể của lực lượng Bộ đội Biên phòng như tuyên truyền pháp luật, hướng dẫn ngư dân lắp thiết bị VMS, ghi nhật ký khai thác, giám sát hành trình… chính là những bước đi thiết thực để cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh trong xây dựng khu vực biên giới biển ổn định, vững mạnh về quốc phòng, an ninh, phát triển bền vững về kinh tế xã hội./.