
LLVT Quân khu 9 (bao gồm cả Quân khu 8 giai đoạn 1945 - 1975), ra đời trong lòng chiến trường miền Tây Nam bộ, giữa những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược với bao khó khăn, thử thách. Là một dấu mốc lịch sử có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của Nhân dân ta nói chung, của Quân và Dân Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Không chỉ đáp ứng yêu cầu cần kíp trong việc thực hiện Chỉ thị “Kháng chiến kiến quốc” của Trung ương và tiếp đó là “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh; mà còn thể hiện đúng đắn tư duy, tầm nhìn chiến lược của Đảng ta trong tổ chức lực lượng, xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân, phát huy sức mạnh toàn dân cho cuộc kháng chiến trường kỳ, đồng thời bảo đảm việc chỉ huy thống nhất các LLVT, vận dụng, phát triển nghệ thuật chiến tranh du kích phù hợp với đặc điểm, tình hình và tương quan lực lượng giữa ta và địch lúc bấy giờ.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; sự đùm bọc, nuôi dưỡng, che chở của Nhân dân; sự phối hợp, giúp đỡ của các đơn vị trực thuộc Bộ đứng chân trên địa bàn. Trải qua suốt chiều dài của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ biên giới Tây Nam và làm nhiệm vụ quốc tế giúp Bạn Campuchia, đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN thời kỳ mới. Phải trải qua muôn vàn gian khổ, hy sinh; đương đầu với kẻ thù tàn bạo, các đội quân viễn chinh nhà nghề được trang bị vũ khí, phương tiện hiện đại gấp nhiều lần, ranh giới giữa sự sống và cái chết trong chiến tranh luôn gần kề. Khi đất nước tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện và hội nhập quốc tế sâu rộng, cùng với hoạt động chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, phản động thông qua chiến lược “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” Quân đội, là sự tác động tiêu cực của mặt trái cơ chế thị trường và khó khăn từ thực tiễn cuộc sống trong những năm tháng đất nước vừa ra khỏi khói lửa chiến tranh… Song, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, LLVT Quân khu cũng luôn phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, truyền thống vẻ vang của dân tộc, của QĐND Việt Nam anh hùng và phẩm chất cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”; luôn bản lĩnh, vững vàng trước những khó khăn, thử thách; tận trung với Đảng, tận hiếu với dân, thi đua lập nhiều chiến công hiển hách, thành tích tiêu biểu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Nhân dân giao phó, xây đắp nên truyền thống: “Quân dân đoàn kết, kiên cường bám trụ, tự lực tự cường, anh dũng chiến đấu”.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, LLVT Quân khu vừa xây dựng, vừa chiến đấu, không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, làm nòng cốt cho phong trào đấu tranh cách mạng, phong trào toàn dân đánh giặc ở địa bàn cực Nam - Thành đồng Tổ quốc. Cùng Quân và Dân các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long làm nên những chiến thắng vang dội, như: Tầm Vu, Cổ Cò, Giồng Dứa, Mộc Hóa, La Bang, Sóc Xoài, Cầu Kè, Sóc Trăng, Long Châu Hà trong kháng chiến chống Pháp. Chiến thắng Giồng Thị Đam - Gò Quản Cung, Xẻo Rô, Đồng Khởi, Ấp Bắc, Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là, Bình Đức, Túp Dụp, Ba Hòn, tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968, chiến thắng Chương Thiện trong kháng chiến chống Mỹ… Những thắng lợi quan trọng đó, đã góp phần đánh bại và làm phá sản các hình thức chiến thuật, kế hoạch bình định trong các chiến lược chiến tranh của thực dân, đế quốc; tạo ra bước ngoặt làm thay đổi cục diện chiến trường, đập tan ý đồ xâm lược của kẻ thù, tạo thế có lợi cho ta trên mặt trận đấu tranh chính trị, ngoại giao, tạo nên sức mạnh tổng hợp để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân kết thúc thắng lợi sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, đi lên xây dựng CNXH. Tiếp đó, LLVT Quân khu đã sát cánh cùng các lực lượng, trừng trị đích đáng hành động gây hấn, xâm lược của bọn diệt chủng Pônpốt-Iêngxari, bảo vệ vững chắc tuyến biên giới Tây Nam thiêng liêng của Tổ quốc, hoàn thành nghĩa vụ quốc tế vẻ vang, để lại tình cảm tốt đẹp về hình ảnh quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam trong lòng chính quyền và Nhân dân Campuchia.
Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu và các cơ quan, đơn vị đã chủ động nghiên cứu, nắm chắc tình hình, thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, với cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác quân sự, quốc phòng (QS,QP). Phối hợp, triển khai thực hiện hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc. Nhất là các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; về xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc; các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quốc phòng; các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch gắn phát triển KT-XH với tăng cường QP, AN vùng đồng bằng sông Cửu Long. Chủ động đấu tranh làm thất bại Chiến lược “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” Quân đội của các thế lực thù địch, phản động; tăng cường xây dựng LLVT Quân khu có chất lượng tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu cao... Qua đó, không ngừng nâng cao hiệu quả công tác QS,QP ở các cấp, chất lượng xây dựng và hoạt động của KVPT, sức mạnh của nền QPTD, thế trận QPTD gắn với thế trận ANND, thế trận lòng dân cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trên địa bàn chiến lược Tây Nam bộ.
Những thành tích và kết quả rất đỗi tự hào mà LLVT Quân khu 9 đạt được qua 80 năm là sự hội tụ của nhiều yếu tố, trong đó việc giữ vững nguyên tắc tiến hành CTĐ, CTCT trong xây dựng và hoạt động của LLVT Quân khu là yếu tố quan trọng hàng đầu bảo đảm cho LLVT Quân khu luôn giữ vững bản chất giai cấp, bản lĩnh chính trị, phương hướng hoạt động, là bài học xuyên suốt cần tiếp tục kế thừa và phát triển trong giai đoạn mới.
Trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc, hoạt động CTĐ,CTCT của LLVT Quân khu đã bám sát đường lối đấu tranh cách mạng của Đảng; tình hình, nhiệm vụ và thực tiễn chiến trường, giải quyết tốt mối quan hệ giữa xây dựng và chiến đấu, trước hết là xây dựng LLVT vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; xây dựng cơ sở chính trị, căn cứ cách mạng; khơi dậy và động viên cao độ tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ và các tầng lớp Nhân dân; phát triển phương thức đấu tranh, nghệ thuật tác chiến, nổi bật là nghệ thuật kết hợp giữa đấu tranh chính trị với đấu tranh quân sự và địch vận. Tạo nên sức mạnh tổng hợp để Quân và Dân Đồng bằng sông Cửu Long đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiên đại hóa và hội nhập quốc tế. Hoạt động CTĐ,CTCT đã tập trung triển khai sâu rộng, hiệu quả đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trên các lĩnh vực; nhất là về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh đáp ứng ngang tầm nhiệm vụ; về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa của Đảng và Nhà nước ta… Trực tiếp giáo dục, định hướng, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ bản lĩnh chính trị vững vàng, nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ của cách mạng, của Quân đội và LLVT Quân khu; kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng và Nhân dân; về “đối tác, đối tượng”, đấu tranh, phản bác hiệu quả các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” Quân đội của các thế lực thù địch, phản động. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”. Tổ chức hiệu quả phong trào Thi đua Quyết thắng, các phong trào hành động cách mạng, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp và trình độ SSCĐ của LLVT Quân khu; phát huy tốt chức năng đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất thông qua các hoạt động giúp dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp quốc; thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia về xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh...vv.., góp phần tạo bước chuyển biến về phát triển kinh tế - xã hội gắn với thực hiện nhiệm vụ QS,QP, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân.
Có thể khẳng định, trong suốt 80 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành của LLVT Quân khu, quán triệt phương châm “ở đâu có bộ đội, ở đó có hoạt động CTĐ,CTCT”. Hoạt động CTĐ,CTCT đã luôn bám sát thực tiễn, giữ vững nguyên tắc tiến hành, thể hiện đúng vị trí, vai trò, không ngừng đổi mới, sáng tạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả, thực sự là “linh hồn, mạch sống” bảo đảm cho LLVT Quân khu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Thực tiễn phong phú và sinh động của hoạt động CTĐ,CTCT của LLVT Quân khu 80 năm qua, đã để lại nhiều bài học, kinh nghiệm quý mà đến nay vẫn còn nguyên giá trị cần tiếp tục vận dụng, phát triển, nâng tầm trong giai đoạn mới./.


