Theo chị Nguyễn Thị Huế Chi, Thuyết minh viên Bảo tàng tỉnh Đồng Tháp, trong số 5 BVQG có 3 tượng đá mang yếu tố Hindu giáo gồm hai tượng thần Vishnu và một tượng nữ thần Laksmi. Những pho tượng này được tìm thấy qua các đợt khai quật tại Gò Tháp Mười và Gò Thành, niên đại từ thế kỷ IV đến VII. Thần Vishnu, vị thần Bảo tồn trong Ấn Độ giáo được người Phù Nam xưa tạc hình dáng với nét dung hòa văn hóa bản địa: Mũ trụ, dáng đứng cân đối, bệ tượng liền khối và tay cầm biểu tượng tôn giáo như ốc tù và, bánh xe, hoa sen, cây chùy. Những chi tiết này cho thấy khả năng tiếp biến văn hóa sáng tạo của cư dân cổ Nam bộ, nơi tín ngưỡng Ấn Độ hòa quyện cùng thẩm mỹ Việt cổ để tạo nên một phong cách Óc Eo đặc trưng, vừa linh thiêng, vừa nhân văn.
Tượng nữ thần Laksmi, được người dân phát hiện khi làm vườn tại xã Tân Hồng, là tác phẩm điêu khắc đá cổ tinh xảo hiếm thấy, biểu tượng cho phúc lộc và thịnh vượng. Cùng với đó là bộ sưu tập vàng lá chạm khắc hình voi được khai quật tại Gò Thành, niên đại thế kỷ VI–VIII. Những lá vàng được chế tác thủ công cầu kỳ, hoa văn chạm khắc tinh vi, thể hiện trình độ thẩm mỹ và kỹ thuật kim hoàn vượt trội của cư dân cổ. Bộ sưu tập này là tư liệu quý giúp các nhà khoa học nghiên cứu về tôn giáo, tín ngưỡng và giao lưu văn hóa giữa Óc Eo và Ấn Độ cổ đại.

Ông Đào Châu Nam, Trưởng phòng Sưu tầm - Truyền thông - Giáo dục (Bảo tàng tỉnh Đồng Tháp), cho biết: “Bảo tàng hiện lưu giữ hàng ngàn hiện vật quý, trong đó có 5 BVQG và bộ sưu tập hiện vật Văn hóa Óc Eo Gò Tháp lớn nhất cả nước. Mỗi năm, hàng ngàn lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu”. Những hiện vật này không chỉ là di sản trưng bày mà còn là tư liệu giáo dục trực quan, giúp thế hệ trẻ hiểu rõ cội nguồn văn hóa vùng đất Nam bộ.
Các chuyên gia lịch sử đánh giá, hệ thống BVQG tại Bảo tàng tỉnh Đồng Tháp phản ánh thời kỳ phát triển huy hoàng của một nền văn minh cổ ở Đông Nam Á, nơi từng là trung tâm thương mại, giao lưu quốc tế từ thế kỷ I đến VII sau Công nguyên. Những pho tượng và hiện vật vàng, đá sa thạch, cùng kỹ thuật chế tác tinh xảo, cho thấy trình độ nghệ thuật cao và tư duy tôn giáo sâu sắc, minh chứng cho trình độ tổ chức xã hội và tâm thức thẩm mỹ của cư dân cổ. Theo Thạc sĩ Lê Thành Thuận, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Đồng Tháp: “Việc bảo quản các BVQG là nhiệm vụ quan trọng và đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Công tác bảo tồn phải đảm bảo giữ nguyên hiện trạng gốc, định kỳ bảo quản, đồng thời áp dụng kỹ thuật hiện đại để duy trì độ bền của hiện vật. Bảo vật quốc gia không chỉ là chứng tích của quá khứ, mà còn là cầu nối truyền cảm hứng cho thế hệ hôm nay về tinh thần sáng tạo và giá trị văn hóa dân tộc”.
BVQG đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Đồng Tháp không chỉ mang ý nghĩa bảo tồn giá trị văn hóa hay khảo cổ học mà còn là ký ức của đất và người Nam Bộ; là bằng chứng sinh động cho lịch sử khai hoang mở cõi phương Nam. Việc bảo tồn, trưng bày và giới thiệu những di sản ấy chính là cách gìn giữ hồn cốt văn hóa dân tộc; đồng thời, giáo dục thế hệ mai sau về cội nguồn, về niềm tự hào của vùng đất Sen Hồng - nơi từng tỏa sáng một nền văn minh rực rỡ trong lịch sử Việt Nam./.


