Huyền tích đất Chín Rồng

Vùng đất năng động

ĐBSCL hôm nay là kết quả của hơn 03 thế kỷ mở đất. Hiện vùng với 04 tỉnh, 01 thành phố, hơn 17 triệu dân tạo nên một vùng đất vừa đậm chất sử thi, vừa ngời sáng cơ hội phát triển bền vững. Vùng sản xuất khoảng 50% sản lượng lúa và trên 65% sản lượng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam. Không dừng lại ở vai trò “vựa nông sản, thủy sản”, ĐBSCL đang chuyển mình mạnh mẽ phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn và phát thải thấp. Nhiều địa phương đang triển khai các Đề án sản xuất nông nghiệp sinh thái, thích ứng biến đổi khí hậu, xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng cao. Đặc biệt, đề án phát triển 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp đang được Chính phủ chỉ đạo triển khai quyết liệt như một chiến lược đột phá để nâng cao vị thế hạt gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.

Theo Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương vùng ĐBSCL đã triển khai 101 mô hình thí điểm, với tổng diện tích trên 4.518 héc ta. Kết quả các mô hình đều có năng suất tăng từ 5-10%, hiệu quả kinh tế tăng từ 3-5 triệu đồng/héc ta. Điển hình, mô hình thí điểm ở TP. Cần Thơ, tỉnh Đồng Tháp ,Vĩnh Long và Cà Mau. Ông Lữ Quang Ngời, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết: “Kết quả sơ bộ cho thấy hiệu quả rõ rệt cả về kinh tế lẫn môi trường, chi phí sản xuất giảm, năng suất tăng, lượng phát thải khí nhà kính trung bình giảm, giá lúa xu hướng tăng. Những kết quả này là cơ sở thực tiễn quan trọng để tiếp tục nhân rộng mô hình trong khuôn khổ đề án, từng bước nâng cao giá trị gia tăng và tính bền vững cho ngành hàng lúa gạo - tỉnh Vĩnh Long nói riêng và khu vực ĐBSCL nói chung”.

Trong chuyến thăm và làm việc với các tỉnh vùng ĐBSCL ngày 13/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các địa phương liên kết, xây dựng thương hiệu lúa gạo Việt Nam, phát triển thêm các thương hiệu mới, cùng với các thương hiệu nổi tiếng đã có như ST25; thúc đẩy liên kết 4 nhà gồm: Nhà nước, nhà doanh nghiệp, nhà trường, nhà nông để đạt mục tiêu xây dựng Đề án 1 triệu héc ta lúa phát thải thấp đầu tiên trên thế giới.

Vươn ra biển lớn

ĐBSCL từng được biết đến với hệ thống sông ngòi dày đặc, chia cắt tự nhiên khiến việc kết nối hạ tầng giao thông nhiều năm gặp khó khăn. Nhưng giờ đây, những cây cầu bắc qua sông lớn, những tuyến cao tốc trải khắp đồng bằng, mở ra kỳ vọng mới. Như lời Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: “ĐBSCL tuy chia cắt bởi hệ thống sông ngòi chằng chịt nhưng khi xây dựng công trình cầu là kết nối thông ngay”. Không chỉ có đường bộ, hệ thống cảng biển và sân bay cũng là lợi thế chiến lược. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng: “Hiện nay, khu vực phía Nam đang triển khai 21 dự án giao thông trọng điểm, trong đó có 13 dự án dự kiến hoàn thành trong năm 2025 và 8 dự án hoàn thành sau năm 2025; trong đó có 3 dự án trọng điểm quốc gia tại Cà Mau và đặt mục tiêu hoàn thành các tuyến cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, Cao Lãnh - Lộ Tẻ, Lộ Tẻ - Rạch Sỏi trước ngày 19/12/2025; đồng thời đưa vào khai thác cầu Rạch Miễu 2 dịp 19/8/2025”. Trong chuyến công tác tại ĐBSCL, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: “Phát triển ĐBSCL không chỉ là nhiệm vụ của Vùng mà là mệnh lệnh chiến lược của quốc gia; phải tạo ra được sự phát triển đồng bộ, bền vững, bảo vệ con người và hệ sinh thái”.

ĐBSCL ngày nay, không chỉ là miền sông nước mà còn là vùng biển đảo tiền tiêu. Nơi đây có các đảo trù phú như Phú Quốc, Thổ Châu, Nam Du, Hòn Sơn những vùng đất mang tầm chiến lược về quốc phòng và kinh tế biển. Phú Quốc xưa là thành phố đảo đầu tiên của Việt Nam, giờ đang phát triển thành đặc khu du lịch kinh tế tầm cỡ quốc tế. Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng cho biết: “Chương trình phát triển kinh tế biển, đặc biệt là kinh tế xanh, năng lượng tái tạo đang được tỉnh và các địa phương trong vùng đẩy mạnh. Không chỉ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, những dự án này còn mở ra chương mới cho kinh tế biển Tây Nam bộ”. Nhìn lại hành trình hàng trăm năm, từ những bước chân lưu dân đi mở đất, đến những nhà máy điện gió sừng sững, hay những chuyến tàu đánh bắt xa bờ vươn khơi, ĐBSCL hôm nay là một minh chứng sống động cho ý chí vươn lên của con người miền Tây Nam bộ.

Như huyền tích về chín con rồng uốn khúc chảy ra biển, mỗi nhánh sông hôm nay là một động mạch kinh tế, một dòng chảy văn hóa, tinh thần, khơi nguồn cho hành trình chinh phục tương lai. Vùng đất nơi tận cùng của dải đất hình chữ S hôm nay đã và đang sẵn sàng bước vào giai đoạn phát triển mới. Với tầm nhìn chiến lược, hạ tầng đồng bộ, con người nghĩa tình và khát vọng phát triển, ĐBSCL đang vươn mình thành điểm đến kinh tế xanh, cửa ngõ biển Tây, trung tâm hội nhập khu vực./.