Phản bác luận điệu phủ nhận giá trị và tính đổi mới trong Dự thảo văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng

Phải khẳng định, đây là luận điệu xuyên tạc có chủ đích, một thủ đoạn chính trị đen tối hòng xuyên tạc bản chất cách mạng, khoa học và sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; phủ nhận nền tảng tư tưởng, hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng, gieo rắc hoài nghi, gây mất niềm tin trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân trước thềm sự kiện chính trị quan trọng của Đảng, của đất nước ta.

Trước tiên, luận điệu này cố tình đánh đồng nguyên tắc kiên định, kế thừa, vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh với sự ngừng trệ tư duy. Đây là một sai lầm nghiêm trọng về phương pháp luận và nhận thức chính trị. Việc Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV tiếp tục khẳng định Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và những vấn đề kiên định mang tính nguyên tắc của Đảng ta không phải là sự lặp lại cơ học. Bởi vì sự kế thừa, khẳng định không phải là sao chép, rập khuôn mà là làm sâu sắc hơn nhận thức về nền tảng tư tưởng và những vấn đề nguyên tắc đó. Sự kiên định này giúp giữ vững bản chất cách mạng của Đảng ta, là yếu tố cốt lõi bảo đảm tính nhất quán, thống nhất, sự đồng thuận về chính trị, tư tưởng, tổ chức trong toàn Đảng và hệ thống chính trị, ngăn chặn nguy cơ chệch hướng XHCN. Đồng thời, bảo đảm tính ổn định chiến lược trong bối cảnh thế giới biến động nhanh chóng, phức tạp; việc giữ vững nền tảng tư tưởng còn tạo tiền đề cho việc triển khai các giải pháp đổi mới mà không rơi vào sự hỗn loạn, là yếu tố quyết định sự tồn vong của chế độ.

Mỗi kỳ Đại hội, Đảng đều tổng kết và phát triển lý luận về mô hình chủ nghĩa xã hội Việt Nam, làm cho các nguyên tắc cơ bản ngày càng phù hợp hơn với thực tiễn. Sự kế thừa này làm sâu sắc và phát triển nội hàm của nền tảng tư tưởng, thể hiện qua việc vận dụng sáng tạo các nguyên lý vào điều kiện cụ thể của Việt Nam qua từng giai đoạn, đặc biệt là trong việc phát triển lý luận về mô hình chủ nghĩa xã hội Việt Nam.

Các văn kiện của Đảng, đặc biệt từ Đại hội VI đến nay luôn thể hiện tư duy biện chứng, đó là đổi mới phải dựa trên nguyên tắc, không phủ nhận sạch trơn các thành tựu và kinh nghiệm đã được thực tiễn chứng minh. Mỗi kỳ Đại hội là những bước phát triển liên lục, sự bổ sung, chỉnh lý dựa trên việc tổng kết các bài học kinh nghiệm trong thực hiện Nghị quyết của Đại hội trước đó. Nếu không có sự kế thừa chiến lược vững chắc, mọi chính sách mới sẽ trở nên đứt gãy, thiếu cơ sở thực tiễn. Văn kiện Đại hội XIV không sao chép, mà là xây dựng trên cơ sở các thành tựu đã được lý giải và nâng tầm lý luận từ các văn kiện trước của Đảng, đặc biệt là Cương lĩnh 2011 và Nghị quyết Đại hội XIII.

Thứ hai, sự đổi mới tư duy trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV được thể hiện rõ nét qua việc bổ sung các quan điểm lý luận mới, điều chỉnh mục tiêu chiến lược và đề ra các giải pháp mang tính đột phá, cụ thể trên nhiều lĩnh vực. Dự thảo đã thể hiện sự đổi mới về tầm nhìn, khát vọng phát triển của đất nước đến giữa thế kỷ XXI. Đây là sự phát triển vượt bậc so với các kỳ Đại hội trước, không chỉ dừng lại ở mục tiêu “đất nước thoát khỏi tình trạng kém phát triển” hay “trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”, mà nâng lên thành tầm nhìn đến năm 2045: Mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng XHCN gắn với tiêu chí cụ thể, toàn diện về kinh tế, xã hội, môi trường; phấn đấu thực hiện mục tiêu đến năm 2030 cơ bản không còn hộ nghèo và cơ bản miễn viện phí toàn dân. Việc cụ thể hóa các mục tiêu trung gian (năm 2030) và các giải pháp để đạt được mục tiêu này đòi hỏi sự đổi mới toàn diện trong phương thức lãnh đạo, quản lý và điều hành.

Về phát huy giá trị văn hóa và con người, dự thảo Văn kiện XIV bổ sung quan điểm “phát triển văn hóa ngang tầm với chính trị, kinh tế, xã hội, để văn hóa thực sự là nền tảng, nguồn lực nội sinh, động lực to lớn, hệ điều tiết cho phát triển nhanh và bền vững đất nước”. Qua đó, khẳng định văn hóa có vai trò quan trọng trong khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, văn minh, hạnh phúc. Đây là sự phát triển lý luận về mối quan hệ giữa văn hóa và kinh tế, chính trị trong phát triển bền vững.

Trong lĩnh vực kinh tế, Dự thảo thể hiện sự thay đổi căn bản về mô hình tăng trưởng, tập trung vào chất lượng thay vì số lượng. Đẩy mạnh chuyển đổi từ mô hình dựa vào các yếu tố truyền thống (vốn, lao động, tài nguyên) sang mô hình dựa vào khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, “đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính”. Việc đưa các trụ cột kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn thành các định hướng chiến lược buộc phải xây dựng các cơ chế, chính sách hoàn toàn mới, không thể là sao chép. Dự thảo đã làm rõ hơn mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế, thể hiện tư duy biện chứng, linh hoạt, sáng tạo, phù hợp xu thế toàn cầu hóa. Đồng thời, trong bối cảnh địa chính trị phức tạp, Dự thảo đã nhấn mạnh tự chủ, tự lực, tự cường trong phát triển kinh tế, đặc biệt việc bảo đảm tự chủ chiến lược về công nghệ, chuỗi cung ứng và nguồn nhân lực chất lượng cao, nhằm đối phó với những rủi ro toàn cầu; tiếp tục làm rõ hơn bản chất, đặc trưng và cơ chế vận hành của thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; xác định vai trò và đảm bảo cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, bảo đảm các cân đối lớn, dẫn dắt và định hướng chiến lược; kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế; kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và các loại hình kinh tế khác giữ vai trò quan trọng.

Đối với lĩnh vực Quốc phòng – An ninh, Dự thảo thể hiện chủ trương “xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”. Nhằm bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân, chế độ XHCN; bảo vệ thành quả cách mạng, sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ nền văn hóa và uy tín, vị thế quốc tế của đất nước; bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh mạng; ngăn ngừa, đẩy lùi từ sớm các nhân tố gây mất ổn định chính trị từ bên trong; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; giữ vững và củng cố môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước. Nội dung này thể hiện rõ sự đổi mới, phát triển so với các kỳ Đại hội trước chỉ xác định ở mức “từng bước hiện đại”, “từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại”.

Sự đổi mới tư duy được thể hiện rõ trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hoàn thiện kiểm soát quyền lực. Việc mở rộng đối tượng đấu tranh từ “tham nhũng” sang “tiêu cực”, bao gồm cả suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là một bước tiến về mặt lý luận, thể hiện sự nhận diện đầy đủ và sâu sắc hơn về các mối đe dọa đối với sự tồn vong của Đảng. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đã cụ thể hóa các giải pháp mang tính hệ thống, đột phá phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nhằm kiểm soát quyền lực bên trong Đảng và kiểm soát quyền lực nhà nước một cách chặt chẽ thể hiện quyết tâm cao hơn của Đảng về “xây dựng nền quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả; có hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, được thực hiện nghiêm minh; bảo đảm và bảo vệ công lý, quyền con người, quyền công dân”, tránh lạm quyền, khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” và “lợi ích nhóm”. Trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, xác định “chuyển trọng tâm sang giám sát thường xuyên; chủ động, ngay từ đầu, xuyên suốt trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quyết định của cấp ủy các cấp” để bảo đảm mọi chủ trương, đường lối của Đảng được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Đồng thời, nhấn mạnh “tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng trong điều kiện mới” và đặt ra yêu cầu “chuyển đổi số trong Đảng” - một cách tiếp cận chưa từng được nêu trước đây.

Ba là, sự đổi mới của Dự thảo được xây dựng trên phương pháp tổng kết thực tiễn khoa học. Việc xây dựng Văn kiện Đại hội XIV dựa trên Tổng kết thực tiễn 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011 - 2025) và 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới. Phương pháp này sẽ kiểm nghiệm được lý luận và lý luận chỉ được khẳng định, phát triển sau khi được kiểm nghiệm qua thực tiễn hoạt động của hệ thống chính trị cũng như các lĩnh vực của đời sống xã hội qua từng giai đoạn. Quá trình tổng kết được thực hiện khoa học, nghiêm ngặt bởi các cơ quan lý luận, ban chỉ đạo, hội đồng lý luận cấp cao và sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu. Đây là quy trình nghiên cứu khoa học có tổ chức, đảm bảo tính khách quan trong việc đánh giá kết quả và rút ra bài học, không phải là sự sắp đặt hay sao chép văn bản cũ. Chính sự tổng kết thực tiễn nghiêm túc đã tạo cơ sở để Văn kiện Đại hội XIV điều chỉnh chiến lược và xác lập mục tiêu mới, thể hiện sự đổi mới tư duy thực chất của Đảng ta.

Bốn là, sự đổi mới về cấu trúc và phương pháp thể hiện của Dự thảo được tích hợp từ 03 Dự thảo chính (Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; Dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng XHCN trong 40 năm qua ở Việt Nam; Dự thảo Báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011 - 2025) và đề xuất, định hướng bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng) thành một hệ thống thống nhất, thể hiện cách tiếp cận tổng thể, toàn diện, có tính logic cao. Đồng thời, cách trình bày được rút gọn, rõ ràng, tập trung vào vấn đề cốt lõi, trọng tâm, trọng điểm, tránh trùng lặp. Bên cạnh đó, việc tăng cường tính định lượng với chỉ tiêu cụ thể, mục tiêu định hướng là dấu hiệu của đổi mới tư duy quản trị quốc gia, thể hiện tầm nhìn thực chất, không chỉ là tuyên ngôn chính trị.

Năm là, Dự thảo là kết tinh trí tuệ tập thể của toàn Đảng, toàn dân và hệ thống chính trị. Khác với trước đây, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV được công khai trên các phương tiện truyền thông đại chúng, tiếp thu hàng triệu lượt ý kiến góp ý rộng rãi từ Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các tầng lớp Nhân dân, trí thức, nhà khoa học, cán bộ, đảng viên, chiến sĩ lực lượng vũ trang, đồng bào ở nước ngoài là minh chứng hùng hồn cho tính dân chủ của Đảng ta. Văn kiện được chỉnh sửa, bổ sung trên cơ sở lắng nghe, tiếp thu ý kiến góp ý, phản biện nhiều chiều, từ cơ sở đến Trung ương. Điều này khẳng định, văn kiện cuối cùng là sản phẩm của kết tinh trí tuệ tập thể, phản ánh khách quan, khoa học tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, khác biệt hoàn toàn với sản phẩm “sao chép” mang tính chủ quan như một số kẻ tâm địa xấu độc đã rêu rao.

Những điểm mới này thể hiện bước tiến trong tư duy quản trị của Đảng và đổi mới phương pháp lãnh đạo. Cho thấy Đảng ta không ngừng phát triển tư duy lý luận, từ nhận thức về kinh tế thị trường định hướng XHCN đến mô hình phát triển quốc gia có năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Trung tá, TS Hồ Mạnh Cường

Học viện Lục quân, Bộ Quốc phòng