Phát huy bản sắc văn hóa đồng bào dân tộc

Đồng bào dân tộc Khmer Nam bộ, Chăm lưu giữ kho tàng văn hóa dân gian và nghệ thuật truyền thống rất phong phú và đặc sắc. Nếu phát huy tốt tiềm năng thì đây sẽ là yếu tố định hình những sản phẩm du lịch đặc trưng, tạo nên điểm nhấn riêng của ngành du lịch ĐBSCL. Với không gian mở rộng hiện nay, thành phố Cần Thơ đang có nhiều di sản văn hóa được công nhận, tạo điều kiện thuận lợi phát triển du lịch. Có dịp đến tham quan buổi sinh hoạt tại Câu lạc bộ VHVN và nghề quết cốm dẹp xã Thuận Hòa, chúng tôi ấn tượng với sự sôi động âm thanh của dàn nhạc ngũ âm, trống Chhaydăm hay điệu múa Khmer độc đáo... tạo nên một bức tranh sinh động, mang đến trải nghiệm hấp dẫn cho du khách. Ông Lý Sim, Chủ nhiệm Câu lạc bộ VHVN và nghề quết cốm dẹp, chia sẻ: “Chúng tôi không chỉ biểu diễn phục vụ lễ hội, du khách mà còn truyền nghề cho thế hệ trẻ, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Và cũng rất mừng là các làng nghề đan đát, cốm dẹp, nhạc ngũ âm… đang được khuyến khích phát hơn so với trước đây”.

Những năm qua, tại chùa Bôtum Vong Sa Som Rong thuộc phường Sóc Trăng, TP. Cần Thơ cũng tổ chức điểm cho thuê trang phục truyền thống. Bà Thạch Thị Sa Ry, người quản lý khu trưng bày trang phục truyền thống tại dây cho biết: “Trang phục của đồng bào dân tộc Khmer có nhiều loại, đa dạng  như: Trang phục múa Apsara, Rô băm… đa phần khách tham quan thích thú khi mặc những trang phục này chụp hình lưu niệm”.

Thời gian qua, các địa phương đã kết hợp du lịch với văn hóa truyền thống để khơi dậy tiềm năng phát triển du lịch trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tạo ra những sản phẩm mới hấp dẫn. Thượng tọa Dương Quân, Trụ trì chùa Xiêm Cán (phường Hiệp Thành, tỉnh Cà Mau) bày tỏ: “Từ khi có Đội VHVN Khmer tại chùa, người dân địa phương và du khách đến chùa ngày càng đông. Đó là tín hiệu đáng mừng, vì nghệ thuật Khmer vẫn còn nguyên sức sống”.

Đối với đồng bào dân tộc Chăm ở An Giang, việc phát triển du lịch cộng đồng gắn với văn hóa truyền thống đã giúp bà con có thêm thu nhập, nâng cao đời sống. Ông Ysa, ngụ làng Chăm xã Vĩnh Hậu chia sẻ: “Trước đây, các sản phẩm dệt thổ cẩm chủ yếu phục vụ cho cộng đồng Chăm thì nay trở thành sản phẩm du lịch được ưa chuộng. Ngoài ra, các món ăn truyền thống như tung lò mò, cà ri cơm nị, bánh bò nướng… trở thành đặc sản”.

Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 được Chính phủ ban hành đầu năm 2020 xác định chú trọng phát triển du lịch văn hóa, gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hóa dân tộc; đồng thời xem di sản văn hóa là tài nguyên định vị bản sắc địa phương. Bà Cao Phẩm Hằng, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại và Du lịch Việt Jet cho rằng: “Một số địa phương hiện có nhiều di sản văn hóa nhưng chưa khai thác hết tiềm năng du lịch. Vì vậy, ngành du lịch cần có sự hỗ trợ, định hướng thêm các loại hình dịch vụ, VHVN đặc trưng của đồng bào dân tộc”.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Sương, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Nhà hàng Khách sạn và Du lịch Hải Âu Cần Thơ cho biết: “Nắm bắt được nhu cầu tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa nghệ thuật đồng bào dân tộc của du khách, chúng tôi chủ động lồng ghép các hoạt động này vào chương trình quảng bá cũng như thiết kế các tour để du khách giao lưu với các nghệ nhân và cả người trẻ giữ nghề”.

Tuy nhiên, thời gian qua, sự kết hợp giữa du lịch và những di sản văn hóa của đồng bào dân tộc ở ĐBSCL chưa phát huy đúng tiềm năng, lợi thế cũng như chưa tạo ra sức hút từ những sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng. Về lâu dài, các tỉnh, thành phố ĐBSCL cần có chiến lược đầu tư xây dựng các sản phẩm du lịch từ thế mạnh của các di sản văn hóa góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa; đồng thời, thúc đẩy ngành du lịch phát triển theo hướng chuyên nghiệp, bền vững./.